در دنیای امروز کمتر سازمانی بدون فناوری اطلاعات قادر به پیمودن ادامه مسیر و رقابت است، تقریبا پشت هر میزی یک کامپیوتر قرار دارد و دور از تصور است که سازمانی را بدون سیستم‌های رایانه‌ای بپذیریم.
بسیاری از نرم افزارها از جمله حسابداری، انبارداری، اتوماسیون‌های اداری، پورتال شرکت، حقوق و دستمزد، منابع انسانی، مدیریت ارتباط با مشتری، آموزش و ... از طریق بستر فناوری اطلاعات سرویس داده می‌شوند به نوعی که امروزه فناوری اطلاعات برای سازمان‌ها نقش اکسیژن را دارد و لازمه پیشرفت سازمان است. دور از انتظار نخواهد بود که مدیریت فناوری اطلاعاَت با توجه به وظایف مهمی که دارد (از جمله نگهداشت و توسعه زیرساخت‌ها) امری حیاتی و اساسی در سازمان‌ها باشد.
امروزه در بسیاری از سازمان‌ها واحد یا دپارتمانی تحت عنوان معاونت فناوری اطلاعات تعریف شده است. در این واحد کلیه اموری که به نحوی از انحا با مقوله فناوری اطلاعات ارتباط پیدا می‌کند برنامه ریزی می‌شود که گستره آن به سخت افزار، نرم افزار و حتی مغزافزار و سازمان افزار تسری می‌یابد.
با توضیحاتی که بیان شد چنین می‌توان گفت که مدیریت مؤثر و کارآمد فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمان‌ها نقشی مستقیم در موفقیت سازمان‌ها در عملیات روزانه و همچنین دستیابی به اهداف کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت خواهد داشت. به طوری که امروزه مدیران فناوری اطلاعات در سازمان‌ها به یک سرپرست با نگاه کاملا عملیاتی محدود نشده و به صورت مستقیم یا غیرمستقیم می‌توانند در شکل‌گیری و تحقق اهداف و تصمیمات استراتژیک سازمان‌ها نقش ایفا کنند به نوعی که معاونت یا مدیریت فناوری اطلاعات را در سازمان‌ها به سطوح عالی مدیریت سازمانی انتقال داده و در تصمیمات راهبردی نقشی موثر ایفا می کنند. در این مقاله قصد داریم به نقش مدیران فناوری اطلاعات در سازمان‌ها و وظایف آنها بپردازیم.
موقعیت شغلی مدیر IT از جمله مهم‌ترین و کاربردی‌ترین شغل‌های سازمانی در دنیای امروز است. اهمیت نقش نرم افزار و سخت افزار در سازمان‌ها موجب گسترش این رسته شغلی و فراگیری آن شده است.
مدیر فناوری اطلاعات حوزه‌های عملیاتی IT در سازمان‌ها را برعهده دارد. مدیر IT، ممکن است مدیریت شبکه‌های داخلی شرکت، نرم افزارها و سخت افزارهای موجود، نگهداری از نرم افزارهای موجود، توسعه نرم افزارها، نظارت بر پایگاه داده‌ها، رفع موارد و مشکلات مشتریان و کارکنان، پیشنهاد سیستم‌های نرم افزاری و سخت افزاری در جهت بهبود و در سطح وسیع‌تر ساماندهی روش‌ها و ساماندهی سیستم‌های سازمانی را بر عهده داشته باشد. موقعیتی تحت عنوان مدیر IT نقش‌های سنگینی را نیز عهده‌دار است. از مهندس ارشد سیستم‌های مدیریتی و فناوری اطلاعات گرفته تا معاونت فناوری اطلاعات در شرکت‌های بزرگ.
دستمزد مدیران IT چقدر است؟
با سیستمی شدن فرایندهای سازمان‌ها و همه‌گیر شدن بخش‌های مختلف سازمان، از طرفی یکپارچگی تمامی سامانه‌های موجود، موقعیت شغلی مدیر IT قطعا یکی از چندین گزینه شغلی مهم امروز و آینده است. اداره آمار ایالات متحده پیش‌بینی می‌کند که تقاضا برای مدیران فناوری اطلاعات تا سال 2024 به میزان 8 درصد افزایش خواهد یافت و حقوق مدیران IT سالانه از 47 هزار دلار، به بالای 120 هزار دلار خواهد رسید. (بسته به تجربه و نوع موقعیت در شرکت)
راهبر سیستم:
به طور کلی، IT نقش بسیار گسترده‌ای دارد و معمولا شامل نظارت بر سرورهای داخلی، نصب سخت افزار و نرم افزار، راه‌اندازی و مدیریت حساب‌های کاربری و انجام پشتیبان‌گیری و بازیابی می‌شود. به بیان بسیار ساده، نقش راهبر سیستم برای سازمان‌ها لازم است تا مطمئن شوند که سیستم‌های کامپیوتری سازمان به خوبی نگهداری می‌شوند و در صورت نیاز موارد توسعه سیستم را انجام دهند.
در نگاه کلی و عملگرایانه، بسیاری از سازمان‌ها واحد IT خود را در دو مسیر مدیریت شبکه و مدیریت سیستم دنبال می‌کنند و البته همانطور که در قبل‌تر نیز اشاره شد این حوزه‌ها می‌توانند بسیار گسترده‌تر باشند. در سازمان‌های کوچک‌تر نقش مدیر فناوری اطلاعات کم‌رنگ‌تر خواهد شد که در نهایت باید به مسائلی همچون راه اندازی و نگهداری شبکه‌ها، نصب و نگهداری لوازم جانبی آنها و نصب نرم افزارهای کوچک مورد نیاز سازمان بپردازند.
کسانی که برای نقش راهبر سیستم در سازمان‌ها استخدام می‌شوند معمولا مدارک دانشگاهی رشته‌های علوم کامپیوتر، مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات را دریافت کرده‌اند اما با چشم پوشی از نوع مدرک تحصیلی راهبر، داشتن تجربه، دانش و مهارت لازم در حوزه مدیریت سیستم‌های کامپیوتری شرط لازم یک مدیر IT است. موقعیت شغلی راهبر سیستم یا مدیر IT به گونه‌ای است که برقراری تعاملات متعدد با افراد و واحدهای مختلف سازمان جز جدایی‌ناپذیر از شرح شغل او است بنابراین برقراری ارتباطات مؤثر یکی از ویژگی‌های مدیران فناوری توانمندی است که در کار خود اثربخش و کارامد عمل می‌کنند.
میانگین حقوق و دستمزد سالانه راهبر سیستم در ایالات متحده 60،000 دلار و در انگلستان 25،000 پوند است.
مدیر شبکه:
دستمزد راهبر شبکه معمولا از حقوق و دستمزد مدیران متخصص فناوری اطلاعات پایین‌تر است اما اهمیت و کارکرد این موقعیت شغلی در مقایسه با جایگاه‌های هم تراز در موقعیت خوبی قرار داده است. مسیر ترقی مدیران شبکه با توجه به توانایی‌ها و مهارت‌های آنها می‌تواند سطوح کارشناسی، طراحی و مهندسی و مدیریت شبکه و حتی در سطوح عالی و راهبری مدیریتی سازمان را در برگیرد.
امروزه نقش مدیر شبکه اهمیت خاصی یافته است. دولت‌ها و سازمان‌های مدرن امروزی به شدت وابسته به ارتباط سخت افزاری داخل و خارج از شرکت هستند که در این بین ایجاد شبکه امن و پایدار از اهمیت خاصی برخوردار است. به عنوان یک مدیر شبکه، شما مسئول تنظیم، پیکربندی و نظارت بر شبکه، جلوگیری از وقوع مسائل امنیتی و مدیریت دسترسی کاربران خواهید بود. اهمیت این نقش در سازمان‌های بزرگتر، بیشتر مشخص می‌شود.
مدیران شبکه اغلب نیاز به مدرک در رشته‌های مرتبط با کامپیوتر یا فناوری اطلاعات دارند و تجربه شبکه‌های محلی و گسترده، مسیریابی و سوئیچینگ و فایروال‌ها اغلب کمک کننده خواهد بود.
در حالی که تجربه کار حرفه‌ای عامل اصلی برای دریافت حقوق بالاتر است، از طرفی داشتن تعداد زیادی از مدارک و گواهینامه‌های معتبر به آنها کمک خواهد کرد تا دریافتی خود را بالا ببرند که از این بین می‌توان به دوره‌های مایکروسافت و سیسکو اشاره کرد.
میانگین حقوق و دستمزد سالانه مدیر شبکه در ایالات متحده 57،000 دلار و در انگلستان 25،000 پوند است.
مدیر پایگاه داده:
در عصر دیجیتال، ذخیره‌سازی و مدیریت داده‌ها به یک صنعت تبدیل شده است و به نوعی این داده‌ها جزو اموال شرکت به حساب می‌آیند. تقریبا هر سازمان یک یا چند سیستم مدیریت پایگاه داده جهت نگهداری داده‌های خود دارد که قاعدتا برای نظارت و نگهداری از آنها نیاز به یک مدیر پایگاه داده خواهد داشت.
پایگاه داده‌ها (Data base) نقش کلیدی در سازمان‌ها دارد و تمام داده‌های عملیاتی و تاریخ فعالیت‌ها (logs) را ذخیره می‌کند و به نوعی ستون فقرات سازمان به حساب می‌آید. مدیر پایگاه داده جهت اطمینان از امنیت، یکپارچگی و دسترسی داده‌ها بر آن نظارت می‌کند و از او انتظار می‌رود تا همراه با پیشرفت تکنولوژی و ظهور فناوری‌های نوین، ذخیره‌سازی داده‌ها را بهبود ببخشد. معمولا یک DBA مدرک تحصیلی در رشته‌های مرتبط با کامپیوتر دارد و از او انتظار می‌رود که تجربه کار با SQL، PowerShell، Linux و Bash را داشته باشد.
میانگین حقوق و دستمزد سالانه یک مدیر پایگاه داده در ایالات متحده 70،000 دلار و در انگلستان 30،000 پوند خواهد بود.
حقوق و دستمزد اشاره شده برای مدیران پایگاه داده می‌تواند تا 150،000 دلار افزایش یابد، بسیاری از شرکت‌های بزرگ مانند مایکروسافت، Home Depot و American Express به مراتب بیش از 70،000 دلار پرداخت می‌کنند.
مدیر شیرپوینت:
شیرپوینت پلتفرم تعاملی مبتنی بر وب و یکپارچه با مایکروسافت آفیس است که عمدتا برای مدیریت اسناد و ذخیره‌سازی داده‌ها استفاده می‌شود، به طوری که در بسیاری از سازمان‌ها مدیر SharePoint نقشی در حد مدیر IT را داراست.
شیرپوینت هم اکنون بیش از 200 میلیون کاربر در سراسر جهان دارد. با فراگیر شدن فناوری‌های مبتنی بر ابر (Cloud) و گرایش کسب‌وکارها برای ذخیره داده‌های خود در این بستر، انتظار می‌رود که استفاده از SharePoint رشد کند که این به معنی ایجاد فرصت‌های بیشتر برای مدیران شیرپوینت خواهد بود.
شیرپوینت در سازمان‌ها (با عرض و طول‌های متفاوت) قابل پیاده‌سازی و استفاده است به طوری که ساختار داخلی آن می‌تواند از یک صفحه وب و زیرمجموعه‌های آن گرفته تا طراحی ساختارهای پیچیده و تعیین سطوح دسترسی مختلف باشد. بنابراین اینجاست که نقش سرپرست شیرپوینت بیشتر نمایان می‌شود. سرپرست شیرپوینت، پلت فرم شیرپوینت را مدیریت و تجزیه‌وتحلیل می‌کند. انجام به‌روزرسانی‌ها، اطمینان از امنیت و ارائه پشتیبانی به کاربران از جمله وظایف راهبر شیرپوینت خواهد بود.
همانطور که شیرپوینت با سایر محصولات مایکروسافت یکپارچه شده است، آشنایی با مایکروسافت Exchange، اسکایپ و PowerShell می‌تواند برای راهبر شیرپوینت مفید واقع شود.
میانگین سالانه حقوق و دستمزد مدير شيرپوينت در ایالات متحده 85،000 دلار و در انگلستان 35،000 پوند است.
بسته به تجربه، حقوق مدیران شیرپوینت و داینامیک CRM اغلب می‌تواند به 100،000 دلار هم برسد. کسانی که به سمت معماری SharePoint پیش می‌روند از حقوق و دستمزد بالاتری برخوردار خواهند بود.
با توجه به مطالب بیان شده، وظایف و نقش مدیران IT در سازمان‌ها کاملا مشخص می‌شود بنابراین نظر به اینکه نگهداشت و توسعه زیرساخت‌ها می‌بایست از طریق آنها انجام شود، لازم است که مدیران سازمان‌ها در بکارگیری مدیران IT همت بگمارند تا از توانایی‌ها و دانش آنها در سازمان بهرمند شوند.